جنس اول-زهره حسنی سعدی: در اولین روز حضوری شدن دانشگاه‌ها، شور و حالی که به دانشگاه‌ها بازگشته بود بسیار دیدنی بود. حضوری شدن لطف و مزایای بسیاری دارد. یکی از صحنه‌هایی که قبل از آموزش مجازی و کرونا هم با آن بسیار مواجه می‌شدیم و در این روزهای ابتدایی از سرگیری آموزش حضوری نیز آن را می‌بینیم، مادرانی هستند که با فرزند سرکلاس حضور پیدا می‌کنند. هرچند دیدن مادری که برای ارتقا و پیشرفت خود تحصیل را ادامه می‌دهد بسیار خوشایند است اما این مادران با فرزند نشان از خلاهای بسیار زیادی در سیستم دانشگاهی کشور دارد. ساختاری که بستر را برای حضور و تحصیل مادران فراهم نکرده است. یکی از این بسترهایی که باید فراهم شود، مهدکودک و یا خانه‌های بازی مطمئن و به صرفه اقتصادی در دانشگاه‌هاست. در صورتی که چنین فضاهایی در دانشگاه وجود داشته باشد، مادران می‌توانند با خیال راحت فرزند خود را ساعاتی آن‌جا بگذارند و سرکلاس حاضر شوند.
در همین راستا با برخی از مادران دانشجویی که به دلیل خلاهای دانشگاه به مشکل برخوردند گفت وگوی صمیمانه‌ای داشتیم. یکی از مادران از تجربه دوران کارشناسی خود که دو فرزند داشت گفت:
مادری یا دانشجویی؟
وقتی دانشگاه ها حضوری بود ذهن مادر مشغول بود که بچه را کجا بذارم و کی بیاد پیش بچه؟ این بار روانی همیشه با مادر هست. در شرایط فعلی یا دانشجو نمی‌تواند مادر شود یا اگر مادر شود نمی‌تواند ادامه تحصیل بدهد. اما با امکاناتی که می‌توان فراهم شود، امکان مادر شدن و درس خواندن به وجود می‌آید. یعنی با خیال راحت هم درس بخواند و هم مادری کند. وقتی هم سرکلاس باشد مدام ذهنش درگیر این است که روزهای بعد را چیکار کند و ذهنش دوباره معطوف می‌شود به فرزند. کسانی که امکان و توانایی مالی دارند، پرستار می‌گیرند و راحتتر هستند. اما اکثریت که توانایی مالی ندارند، یا از حق تحصیل باید صرف نظر کنند یا با سختی زیاد ادامه دهند.
آموزش مجازی، بستر افزایش مادران دانشجو
وی در ادامه با اشاره به آموزش مجازی اظهار داشت:آموزش مجازی این امکان را داشت که هم در کنار فرزندت باشی و سرکلاس حضور داشته باشی و بار روانی اینکه بچه را کجا بگذارم نداشتی. زحمت رفت و آمد و فشار روانی برطرف می‌شد. اساتید هم خیلی پذیرا بودند و درک می‌کردند. در این دوران و با مجازی شدن دانشگاه تعداد مادران محصل هم بیشتر شد. در هم دوره‌ای‌های من چهار مادر هستیم که فرزند کوچک داریم. حتی یکی از مادران فرزندش زیر یک سال است. این افزایش تحصیل مادران به این دلیل است که مادران اطمینانی پیدا کردند که کنار بچه‌هایمان هستیم و درس هم می‌توانیم بخوانیم. توانایی‌شان را پیدا کرده‌بودند.
دانشگاه مجازی معایبی هم داشت
این مادر دانشجو با اشاره به معایت مجازی بودن دانشگاه‌ها، گفت: البته معایبی هم داشت مثل اینکه سرکلاس باید حواست به کارهای بچه هم باشد. شرایط ایده‌آل این است که تمام حواست سرکلاس به درس باشد. این ایده‌آل زمانی می‌تواند فراهم شود که در کنار دانشگاه‌ها مهدکودک‌های مطمئن و کم هزینه قرار داده شود که همه بتوانند استفاده کنند. یا اینکه پرستار در اختیار مادران قرار بدهند. اما به دلیل اینکه با شرایط ایده‌آل فاصله داریم، حاضریم از این معایب غیرحضوری بودن کلاس‌ها چشم پوشی کنیم!
تحصیل در دانشگاه های برتر
یک مادر دانشجو دیگر می‌نویسد: درس خواندن در بهترین دانشگاه‌های کشور که اغلب در تهران‌اند رویای خیلی از علاقه‌مندان به تحصیل بوده و هست. اما این رویا برای شهرهای دیگر همواره دور دست‌تر از پایتخت نشینان بوده و عجیب‌تر آن‌که این دور دستی با دوری و نزدیکی مسافت تا پایتخت نیز ارتباط پیدا می‌کند به طوری که هر چه به پایتخت نزدیک‌تر باشی به رویایت هم نزدیک‌تر می‌شوی!
حال همین رویای دور دستِ تحصیل در بهترین دانشگاه‌های پایتخت را برای کسی در نظر بگیرید که علاوه بر دور بودن قید مادر بودن را هم داراست. آیا اکنون با احتساب مادری، باز هم می‌توان چنین رویایی داشت؟
رویای مادری
دو سال ابتدایی زندگی به زعم بسیاری از روان‌شناسان در شکل‌گیری شخصیت کودک از اهمیت بالایی برخوردار است، دو سالی که کودک نیازمند انواع مراقبت‌های جسمی و روحی است و عمده‌ی این مراقبت‌ها به عهده‌ی مادر است. زن به سبب طبیعتش در خود نیاز به مادر بودن و انجام این مراقبت‌ها را می‌یابد اما بعد از این دوسال معمولا ما با مادرانی مواجه‌ایم که احساس پوچی، یاس و ناتوانی از انجام هر کاری دامن‌گیرشان می‌شود چرا که در همه‌ی این دوسال هیچ یک از ساختارهای اجتماعی برای انجام فعالیت پذیرای این مادر نبوده‌اند.
مادری که برای شرکت در کلاس‌های هنری و ورزشی دچار مشکل بوده، مادری که به سبب کودکش از سینما رفتن محروم شده، مادری که دانشگاه او را با فرزندش نمی‌پذیرد و در نهایت مادری که برای حضور در اجتماع به رسمیت شناخته نمی‌شود. همه‌ی این فعالیت‌ها با مدد حمایت نیروی کمکی از سوی خانواده، گرفتن پرستار و یا سپردن فرزند به شیرخوارگاه و مهدکودک ممکن می‌شود اما امکان فراهم آوردن این موارد نیز در توان همه نبوده و خود دارای مشکلات فراوانی است. در غیاب ساختارهای حمایتی، مادر مجبور است خواسته‌ها و رویاهایش را به فراموشی بسپارد و این حسِ مادر که به خاطر حضور فرزند باید تن به محدودیت دهد، حس خطرناکی است خصوصا برای جامعه!
در دو سال گذشته که بیماری کرونا بسیاری از فعالیت‌های حضوری را فلج کرده بود این فرصت برای مادران پیش آمد تا با حفظ وظیفه، در خانه‌ی خود و در کنار فرزندان از کلاس‌های درسی و غیر درسی بهره ببرند.
خود من به علت تاهل از ترم اول حضورم در دانشگاه همواره در طول تحصیل با مشکلات فراوانی مواجه بودم و حتی به سبب مشکلات مربوط به خانواده و فرزندآوری در مقطعی مجبور به انصراف از تحصیل حضوری شدم و با تغییر رشته به شرکت در یکی از معدود دانشگاه‌های تحصیل به شیوه‌ی مجازی روی آوردم. از خانواد دور بودم و ساختار دانشگاه مهدکودک نداشت و انعطاف در خصوص مادران نداشت. اما با اتمام کارشناسی دوباره رویای تحصیل در رشته و دانشگاه مورد علاقه در سرم جولان داد و مجازی شدن همه‌ی دانشگاه‌ها به علت شیوع کرونا این فرصت را به وجود آورد تا به این رویا جامه‌ی عمل بپوشانم.
درست است که شرایط من برای تحصیل به سبب وظایفِ افزون‌تر، با همکلاسی‌های مجردم نابرابر است اما شوق تحصیل هیچ وقت باعث نمی‌شود تا من و امثال من از این شرایط نابرابر گلایه کنیم چرا که این میل، خودخواسته بوده و همین که فرصت تحصیل ما با دیگر افراد جامعه برابر است برایمان کافی است.
اصلاح ساختار دانشگاه ها به نفع مادران
ما، همه‌ی مادران با همه‌ی کاستی‌های آموزش مجازی همین که می‌توانستیم بدون دغدغه از رفت و آمد به دانشگاه و نگرانی‌های سپردن فرزند به دیگران در محیط خانه درس بخوانیم، این شیوه را بر حضوری شدن ترجیح می‌دادیم اما امان که در تصمیم بازگشایی مجدد دانشگاه‌ها باز هم مادران و شرایط خاص آن‌ها نادیده گرفته شد! حدس زدن مشکلات مادری که در دانشگاه شهر خودش تحصیل می‌کند یا مادری که باید از شهری دیگر به دانشگاه محل تحصیلش رفت و آمد کند آن هم در شرایطی که هنوز بهترین دانشگاه‌های ما از فقدان مهدکودک برخوردارند، کار دشواری نیست اما وقتی کسی به خودش زحمت نداده تا در این تصمیم نیم نگاهی هم به مادران بیندازد، بازگو کردن مشکلات توسط ما، چه نتیجه‌ای دارد؟
بنابراین باید ساختارهای آموزشی در کشور به سمت اصلاح برای حضور مادران شود. در شرایط حاضر که پس از دو سال کلاس‌های درس حضوری شده‌اند و آموزش کشور تجربه آموزش مجازی را داشته‌است، اولین مطالبه می‌تواند اجرای قانونی باشد که امکان مجازی بودن ادامه تحصیل مادران زیر 3 سال را فراهم می‌کند.
اما این مطالبه کفایت نمی‌کند. زیرا یک مادر نیز نیاز به حضور در فضای علمی دانشگاهی دارد که شاید آموزش مجازی نتوانند این امکان را برای او فراهم کند. هم‌چنین آموزش و دانشجو بودن تنها معطوف به کلاس نیست. رفتن به کتابخانه، جلسات دانشگاهی دیگر، ساعاتی با تمرکز درس خواندن و حتی کارهای اداری مربوط به دانشگاه به حضور نیازمند است. اما دانشگاه‌های کشور مجهز به مهدکودک و یا خانه بازی نیستند. بنابراین در وهله دوم باید این مطالبه شکل بگیرد که دانشگاه‌ها این زیرساخت مهم و اساسی را در دانشگاه تعبیه کنند.
|جنس اول؛ رسانه زنان، خانواده و زیست جنسی
دیدگاهتان را بنویسید